A teraz coś z zupełnie innej beczki…

Art-zin „Papier w Dole” (ten tytuł brzmi szczególnie ciekawie, gdy przeczytamy go głośno szybko) jest wydawany „przez Inicjatywę Poetycką o tej samej nazwie”. Wśród redaktorów znajdziemy między innymi nazwiska Zuzanny Ogorzewskiej, Jacka Żebrowskiego oraz Konrada Góry – pisarzy, poetów, dramaturgów młodego pokolenia.

To, jak różnorodne tematy i teksty pojawiają się na łamach „Papieru”, widać świetnie na przykładzie 3 numeru z 2014 roku. Znajdziemy tu rozważania wokół warszawskiego Marszu Niepodległości, relację z wernisażu wystawy w nowo otwartej we wnętrzu opuszczonych wrocławskich silosów Galerii Radykalna! (niesłychanie ciekawy projekt!), opowieść o słowackich Cyganach, krótkie opowiadania czy etiudy literackie, reportaże, a ponadto oczywiście wiersze, wiersze i jeszcze raz wiersze. We wszystkich tych tekstach rzuca się w oczy szczerość autorów, pełen energii i siły styl, nierzadko sięgający po wulgarność, tendencja do lekceważenia wymogów tzw. poprawności politycznej. Na tych łamach panuje wolność, od razu widać też, że mamy do czynienia z czasopismem zaangażowanym, skłonnym do kontestacji, anarchizującym.

Nie znaczy to, że redaktorów i autorów nie interesują tzw. „wielcy” twórcy czy powszechnie poruszane, dyskutowane problemy. Najnowszy, podwójny numer (4 i 5) „Papieru w dole” przybliża na przykład sylwetki dwóch artystów awangardowych XX wieku, których dzieli niemal wszystko poza jedną cechą: obaj odważyli się w imię sztuki – bez względu na cenę, jaką musieli za to ponieść – przekroczyć granice stawiane jej przez społeczeństwo. Pierwszą z tych postaci jest wybitny reżyser, ale także poeta, eseista, pisarz, twórca między innymi adaptacji Opowieści kanterberyjskich oraz słynnego, skandalicznego Salo inspirowanego 120 dniami Sodomy Markiza de Sade’a, Pier Paolo Pasolini. Drugą natomiast – Stanisław Swen Czachorowski, znakomity poeta, jak również aktor, animator życia kulturalnego, wokół którego zawiązała się tzw. grupa kobyłecka. Było to nieformalne zrzeszenie literatów, artystów, ludzi teatru oraz reprezentantów innych obszarów życia kulturalnego, spotykających się najczęściej w domu Stanisława Czachorowskiego w Kobyłce. Gościli tam między innymi Miron Białoszewski, Jerzy Ficowski, Wanda Chotomska czy Artur Sandauer.

Okładka numeru 4-5 (2017) „Papier w Dole”

Kawa i czasopisma w Katowicach: relacja ze spotkania „Główna księgowa. Literatura piękna o ekonomii”

Związki literatury z ekonomią stały się w ostatnich latach jednym z głównych zagadnień, będących przedmiotem badań humanistów. Kwartalnik „FA-art” (nr 3/2015), który poświęcił cały numer problematyce długu, stał się inspiracją do zainicjowania rozmowy na temat rozumienia wątków ekonomicznych w literaturze pięknej, a także przedyskutowania stosunku studentów i doktorantów do nauki, powodowanego i uzależnionego od ekonomizacji życia.

W czerwcowym spotkaniu (11.06.2016), które odbyło się w księgarni Bookszpan w Katowicach, a więc w miejscu wręcz unaoczniającym relację pieniądza i literatury, wzięli udział Krzysztof Uniłowski (Uniwersytet Śląski, „FA-art”), Magdalena Piekara (Uniwersytet Śląski) oraz Rafał Cekiera (Uniwersytet Śląski). Spotkanie prowadziła Sonia Gwóźdź-Rusinek. 

Pierwszym problemem, który został podjęty przez naszych gości, był sposób rozumienia sytuacji ekonomicznej bohaterów powieści drugiej połowy XIX wieku, który współczesnemu odbiorcy niewiele mówi. Koncentrując się na dorobku pisarskim Bolesława Prusa, Elizy Orzeszkowej czy Emila Zoli, Magdalena Piekara zwróciła uwagę na rangę sytuacji ekonomicznej bohaterów oraz zadała pytanie odnośnie do wiedzy dotyczącej wartości ówczesnych pieniędzy, które to zagadnienia, najczęściej nie podejmowane, pozwalałyby na stworzenie nowej interpretacji znanych utworów.

Krzysztof Uniłowski skoncentrował się na oświetleniu wątków ekonomicznych funkcjonujących we współczesnej literaturze fantastycznej oraz zainicjował rozmowę na temat ekonomii, która, uznawana za oczywistą i nadrzędną, generuje wybory naukowe studentów i doktorantów, wpływa na sposób studiowania i dobór kierunków studiów. Niemalże połowa studentów jest aktywna na rynku pracy, co wpływa na nowe postrzeganie przez nich roli uniwersytetu oraz wyższego wykształcenia.

Rafał Cekiera skupił się na prezentacji rezultatów socjologicznych badań, którym zostali poddani Polacy – młodzi emigranci zarobkowi mieszkający w Anglii. Zapewnienie zaplecza ekonomicznego, które stanowiło nadrzędny motyw wyjazdu z kraju, nie składnia ich do powrotu, staje się jednak psychologicznym uzasadnieniem podjęcia decyzji o pozostaniu zagranicą.

Rozmowy nawiązane z publicznością trwały jeszcze po zakończeniu spotkania – bardzo się cieszymy, że udało nam się sprowokować tak ożywioną dyskusję.

Organizatorzy katowickiej odsłony cyklu „Kawa i Czasopisma” bardzo chcą podziękować księgarni Bookszpan za niezmierne miłe przyjęcie oraz chęć współpracy.

Zachęcamy Państwa do towarzyszenia naszym działaniom w sezonie jesiennym, polecamy Państwa uwadze śledzenie aktywności „Kawy i Czasopism” na stronach internetowych.

Sandra Trela

Fot.: Wojciech Rusinek

Fotorelacja ze spotkania z „Kulturą Współczesną” w Tarabuku

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć ze spotkania z redakcją  kwartalnika „Kultura Współczesna”, które odbyło się 6 października w warszawskiej kawiarni Tarabuk. Sekretarz redakcji, Bartosz Raducha, opowiedział o profilu czasopisma, strategii rozwoju i najbliższych planach. Następnie omówiliśmy najnowszy numer, którego przewodnią myślą było hasło „od animacji lektury do animacji kultury”. W dyskusji wzięli udział dr Roman Chymkowski – redaktor numeru oraz autorki tekstów – dr Weronika Parfianowicz-Vertun i Joanna Cieloch-Niewiadomska. Na podstawie tekstów z „Kultury Współczesnej” i wrocławskiego pisma „Przerzutnia”, które stawia pierwsze kroki na rynku, skupiliśmy się na temacie czytelnictwa w Polsce. Staraliśmy się przeanalizować kampanie zachęcające do chwycenia za książkę, nie zabrakło również krytycznych słów dla obecnego stanu systemu edukacyjnego, który nie uczy najmłodszych, że czytać można dla przyjemności. Wnioski z dyskusji, nie były bardzo optymistyczne, okazuje się bowiem, że medialne akcje propagujące czytelnictwo, są mało skuteczne i nie docierają do tych, do których są kierowane.

Jeżeli macie problem, z wyborem właściwej lektury dla siebie, zapraszamy na nasz przegląd prasy kulturalnej, już w sobotę 17 października do Czytelni Czerwijowskiego.

Organizator Fundacja Otwarty Kod Kultury

Projekt współfinansuje m.st. Warszawa – Dzielnica Śródmieście